Skutecznym narzędziem badania stopnia akceptacji określonych zjawisk wśród respondentów lub ich postaw wobec nich jest tzw. skala Guttmana. Nazwa metody wzięła się od nazwiska jej twórcy – izraelskiego socjologa i badacza. Odróżnia się specyficzną kolejnością pytań i związkiem pomiędzy nimi – są one ułożone hierarchicznie i dotyczą tego samego zagadnienia.
Skalę Guttmana wykorzystuje się często do badania postaw czy opinii budzących kontrowersję – z założenia odpowiedź twierdząca, udzielona przez respondenta na pierwsze z pytań warunkuje taką samą odpowiedź na następne. I tak po kolei, w każdym dalszym pytaniu.
Skala Guttmana — przykład
Czy zgadzasz się z tym, że w niedzielę powinien obowiązywać zakaz handlu?
- Tak, w każdą niedzielę.
- Oprócz jednej niedzieli w miesiącu.
- Przez połowę niedziel w roku.
- Tylko w kilka, konkretnych dni.
Jak widać na powyższym przykładzie skala Guttmana pokazuje, że im wcześniej zaczyna się odpowiadać twierdząco na jakieś stwierdzenie, tym większa jest jego akceptacja w oczach respondenta. Ważne jest więc, aby tak konstruować pytania i ustawiać je w takiej kolejności, aby wpływały coraz mocniej na badaną cechę.
